ТАТАР ТЕЛЕН — "5"ЛЕГӘ!

Декабрь 2014

Сорау: Вакытлы матбугат битләрендә бер үк сүзне берничә төрле вариантта язалар. Мәсәлән, газет, гәҗит, гәзит; Русия, Рәсәй, Рәчәй һ.б. Аларның кайсын әдәби норма итеп алырга, һәм, гомумән, вариатив язылыш чикләрен ничек билгеләргә?

Сорауга филология фәннәре кандидаты, профессор Равия Самат кызы АБДУЛЛИНА җавап бирә:

— Га­ди сөйләм йо­гын­ты­сын­да бер сүз­нең әллә ничә төр­ле яң­гы­ра­шы-әй­те­ле­ше бар­лык­ка килү оч­рак­ла­ры алар­ның кайсын әдә­би нор­ма итеп алу мәсьәлә­сен кы­ен­лаш­ты­ра.  Рус-ев­ро­па алын­ма­ла­рын «рус­ча» әйтү-язу белән та­тар те­ле­нең га­ди сөйлә­мендә­гечә әйтү-язу­  а­ра­сын­да сти­лис­тик-эксп­рес­сив аер­ма­лар күзәтелә. Әлеге үзенчәлек хәзерге татар әдәби телендә генә түгел, милли әдәби телебез формалашып үсеп барган чорда ук сиземләнә.  Бу турыда киӊрәк тукталуны кирәк саныйбыз, чөнки алын­ма­ла­р­ның әдәби әйтелеше һәм язылышы мәсьәләләре сөйләм куль­ту­ра­сы­ һәм лексикография­ (сүзлекләр төзү) мәсьәләләре белән барып тоташа.

Укырга.